Biblia Nawarska

Szczególnie od czasu Soboru Watykańskiego II Kościół ze wzmożoną siłą troszczy się o to, by wierni mieli coraz obfitszy kontakt z Pismem Świętym, by jak najczęściej karmili się słowem Bożym i żyli nim na co dzień. Papież Franciszek wielokrotnie powtarza, że musimy mieć Słowo Boże na wyciągnięcie


Szczególnie od czasu Soboru Watykańskiego II Kościół ze wzmożoną siłą troszczy się o to, by wierni mieli coraz obfitszy kontakt z Pismem Świętym, by jak najczęściej karmili się słowem Bożym i żyli nim na co dzień. Papież Franciszek wielokrotnie powtarza, że musimy mieć Słowo Boże na wyciągnięcie ręki. Jako konkretny przejaw tej troski, kilka razy przekazał wydanie Ewangelii osobom, które zgromadziły się na placu Świętego Piotra podczas modlitwy Anioł Pański. Przy tych okazjach zachęcił do trzymania  Ewangelii w kieszeni i czytania jej również przy pomocy nowych technologii.

Owocne czytanie Pisma Świętego wymaga jednak właściwego zrozumienia zawartych w nim treści. Ponieważ księgi biblijne były pisane w czasach starożytnych oraz adresowane do ludzi o mentalności i kulturze odmiennej od naszej, potrzebne są specjalne pomoce ułatwiające ich lekturę. 

Na początku lat siedemdziesiątych św. Josemaría Escrivá zlecił profesorom Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Nawarry wydanie Pisma Świętego z komentarzem, którego charakter  byłby w głównej mierze duchowy i praktyczny. Owocem ich pracy jest tzw. La Biblia de Navarra („Biblia Nawarska”). Biblia Nawarska została już wydana w kilku językach i cieszy się dużą popularnością, szczególnie w języku hiszpańskim i angielskim. Obecnie ukazuje się jej Nowy Testament w języku polskim. 

Szczególną cechą niniejszego wydania Nowego Testamentu są obszerne wprowadzenia i liczne przypisy, zgodnie z zachętą Soboru Watykańskiego II: przekłady Pisma Świętego powinny być „opatrzone niezbędnymi i w pełni wystarczającymi objaśnieniami, tak aby dzieci Kościoła mogły bezpiecznie i owocnie obcować z księgami świętymi oraz przyjmować ich ducha” (Dei Verbum, 25). Dzięki temu unikamy wszelkiego rodzaju subiektywizmu. „Nie możemy nigdy sami czytać Pisma świętego. Spotykamy zbyt wiele zamkniętych drzwi i łatwo błądzimy” (Benedykt XVI, Verbum Domini, 30).

W komentarzach tego wydania nie brakuje potrzebnych odniesień filologiczno-historycznych, ale przede wszystkim czerpią z żywej Tradycji Kościoła. Zawierają przykłady interpretacji Pisma Świętego w pismach Ojców Kościoła, w tekstach Magisterium, zwłaszcza w Katechizmie Kościoła Katolickiego oraz w nauczaniu ostatnich Papieży, a także w liturgii i w świadectwie świętych.

Komentarze Biblii Nawarskiej obficie cytują komentarze patrystyczne, które odkrywają przede wszystkim sens duchowy Pismo Świętego, który najlepiej może służyć rozwojowi życia chrześcijańskiego dzisiejszych wiernych, tak jak kiedyś służył katechezie i głoszeniu Słowa Bożego.
Komentarze nowego wydania trafnie cytują dokumenty Magisterium Kościoła, ponieważ „zadanie autentycznej interpretacji słowa Bożego, spisanego czy przekazanego przez Tradycję, powierzone zostało samemu tylko żywemu Urzędowi Nauczycielskiemu Kościoła, który autorytatywnie działa w imieniu Jezusa Chrystusa” (Katechizm Kościoła Katolickiego, nr 85). Dokumenty Magisterium są obfitym skarbcem, z którego można czerpać wiedzę o tym, jak Kościół interpretuje różne teksty Pisma Świętego. 

Komentarze Biblii Nawarskiej uwzględniają również liturgiczne użycie Biblii, co odsłania niektóre klucze interpretacyjne świętych ksiąg. 
Na koniec komentarze rozważają Słowo Boże w kontekście świadectwa świętych różnych czasów. W historii Kościoła Słowo Boże okazało swoją żywotność w sposób wyjątkowy w życiu świętych: „interpretacja Pisma świętego nie byłaby pełna, gdybyśmy nie wysłuchali również tych, którzy naprawdę żyli słowem Bożym, czyli świętych […]. Najgłębsza interpretacja Pisma pochodzi bowiem od tych, którzy pozwolili się kształtować słowu Bożemu przez słuchanie go, czytanie i wytrwałe rozważanie” (Benedykt XVI, Verbum Domini, 48). Ten czynnik odkrywa niespodziewane, nieosiągalne za pomocą metod historyczno-krytycznych horyzonty. 

Biblia Nawarska korzysta z tłumaczenia tekstu biblijnego z Biblii Tysiąclecia wyd. V. Zawiera jednak niektóre szczegóły godne podkreślenia. Jako nowość w polskich wydaniach Biblii dialogi Jezusa i apostołów oddane są tak jak w beletrystyce, co ułatwia ich lekturę. Ponadto na marginesach umieszczone zostały liczne odniesienia do innych tekstów biblijnych, co ukazuje jedność całego Pisma Świętego. 
Ogólne wprowadzenie do Nowego Testamentu, chronologia życia Jezusa i wprowadzenia do poszczególnych ksiąg przekazują czytelnikowi niezbędne informacje co do struktury, autorstwa, kontekstu historycznego, treści i nauczania każdej księgi. Zamieszczony na końcu tomu indeks rzeczowy jest również niespotykany w innych wydaniach Pisma Świętego. 

Celem tego wydania Nowego Testamentu jest sprawienie, by na podstawie tego, w jaki sposób przesłanie Pisma Świętego zostało zrozumiane i zaktualizowane przez Tradycję i Magisterium, czytelnik czuł się zachęcony do jego własnej aktualizacji. „Konieczne jest zwłaszcza, aby słuchanie słowa Bożego stawało się żywym spotkaniem, zgodnie z wiekową i nadal aktualną tradycją lectio divina, pomagającą odnaleźć w biblijnym tekście żywe słowo, które stawia pytania, wskazuje kierunek, kształtuje życie” (św. Jan Paweł II, Novo millennio ineunte, 39). Komentarze Biblii Nawarskiej ułatwiają nawiązywanie dialogu między Bogiem a czytelnikiem i zachęcają do zastosowania wskazań Jezusa i apostołów w życiu codziennym.

„Komentarze biblistów z Nawarry stanowią znakomitą pomoc w owocnej lekturze Biblii. Pomagają by teksty stały się dostępne dla współczesnego czytelnika, i ułatwiają odpowiedź na najgłębsze pytania egzystencjalne: kim jest człowiek i jaki jest sens jego życia? W jakim sensie Jezus Chrystus jest naszym Mistrzem i Panem? Czy rzeczywiście to Chrystus utworzył Kościół? W jaki sposób oddziaływają na nas tajemnice Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa? W ten sposób, księgi Nowego Testamentu nie są czymś wyłącznie z przeszłości, ale stają się zaproszeniem do upodobnienia naszego życia do Chrystusa” (z prologu Ks. Abp Stanisława Gądeckiego).

Nawet z punktu widzenia ludzkiego, kultura biblijna jest bardzo potrzebna, by poznać świat, w którym żyjemy. Biblia jest najlepiej sprzedającą się książką w historii ludzkości. Pismo Święte stanowi od stuleci źródło inspiracji dla sztuki. Wiele dzieł literatury światowej czerpie z niej liczne wyrażenia, pomysły i obrazy. Rozmaite arcydzieła bardzo często przekazują obrazy i sceny biblijne. Dlatego nie dziwi uwaga ateisty Umberto Eco: „Dlaczego młodzi ludzie w szkołach powinni wiedzieć wszystko o bogach Homera i tak mało o Mojżeszu? Dlaczego mieliby poznać Boską Komedię, a nie Pieśń nad pieśniami [Salomona] (także dlatego, że bez Salomona nie można poznać Dantego)?”„ L’Espresso ”, 10 września 1989 r. Każde nowe wydanie Pisma Świętego – a teraz Biblia Nawarska –  pomoże w uzupełnieniu tej luki.